บทฝันจากยุคกลาง : Medieval Dream

27.5.2011

เกิดเหตุพ้องพานขึ้นอย่างไม่บังเอิญทุกวันในชีิวิต
เมื่อเช้าอ่านตัวอย่างความฝันในบทเรียนบทหนึ่งของอาจารย์ปู่คาร์ลยุง
ใจไปสะดุดกับชื่อ Leipzig ซึ่งเป็นชื่อเมืองๆหนึ่งในเยอรมัน
พอตอนเย็นเพื่อนในกลุ่มดนตรียุโรปแบ่งปันวีดีโอนี้เข้ามา
ทำให้ได้รู้จักกับกวียุคกลางซึ่งชื่อของเขาเกี่ยวข้องกับชื่อเมืองที่เราอ่านเมื่อเช้า
แม้จะไม่ใช่ความเกี่ยวข้องที่สำหลักสำคัญอะไร
แต่นั่นก็เป็นด้ายเส้นเล็กๆซึ่งโยงให้เรามาสนใจชื่ออีกสองชื่อของสองยุคสมัย
ชื่อหนึ่งเป็นกวียุคกลาง Heinrich von Morungen
อีกชื่อเป็นกลุ่มนักดนตรีชื่อวง Qntal
พวกเขาเรียกตัวเองว่าเป็นนักดนตรีแนว Electro-Medieval
แถมฉากเริ่มในภาพเพลงชุดนี้ก็ช่างประจวบเหมาะกับที่เราเพิ่งพูดถึงชื่อแม่นางในภาพกับน้องซึ่งเป็นนักอ่านไพ่ทาโรต์เมื่อเช้านี้พอดี
ตอนนี้เลยมีประเด็นที่ร้อยพันกันอยู่สามสี่เรื่อง
บทกวี ดนตรี Mythopoetry และ Symbolism เอาเรื่องไหนก่อนดี
อืม.. ฟังเพลงและดูภาพก่อนแล้วกัน

เพลงนี้ร้องจากบทกวีร้องบทหนึ่งของ Heinrich of Morungen ซึ่งเป็นกวียุคกลาง ช่วงชีวิตของเขาอยู่ระหว่าง ค.ศ. 1155-1222 นักร้องวงควันไทล์ Qntal เป็นหนึ่งในวงโปรดของเรา
เมื่อฟังเพลงทุกครั้งก็อยากรู้ว่าบทเพลงเขาต้องการจะสื่ออะไร
พยายามค้นดูว่าจะมีใครสักคนแปลบทกวีบทนี้เป็นภาษาอังกฤษไหม
ในที่สุดก็พบว่ามีนักแต่งเพลงชื่อ Henrik W. Gade ได้แปลไว้
(ต้นฉบับตาม Link นี้ เขาเปิดให้เราเข้าไปแก้ไขการแปลได้ด้วย
อืม..ก็ไม่แน่ใจว่าอ่านบทแปลจะได้อารมณ์เหมือนต้นฉบับของกวีหรือเปล่า
แต่อย่างน้อยก็เป็นสะพานไม้เล็กๆทอดให้เราเดินเข้าไปในตำนานละนะ)

Von den elben (By the Elves)

I.
By the elves many a man was enchanted,
So was I enchanted by strong love
By the best woman a man has ever befriended.
But will she for that reason hate me,
And stand up against me,
Willing to take her revenge on me
In doing what I ask of her;
then she will make me so happy,
That my life will perish with joy.

II.
She rules and is in the heart of mine,
Lady and mightier than I am myself,
Hey, if I ever could have that much power over her
That she stayed faithfully by my side
For three whole days
And some nights
Then I would not loose the life and all the power,
Yes, she is unfortunately much too independent of me.

III.
I am inflamed by the light of her eyes so bright,
As the fire does to the dry tinder,
And her treating me like a stranger offends the heart of mine,
Like the water the glowing embers,
And her high spirit
And her beauty and her dignity
And the wonders, they tell of her good deeds
That is bad luck to me - or maybe good.
IV.
When her bright eyes turn to me in a way
That all through my heart she sees,
Who would dare go in between and trouble me,
He must have all the joy of his totally destroyed,
I must stand in front of her,
And await my delight,
Just as the little bird (awaits) the light of dawn.
When will I ever achieve such happiness?
อ่านสำนวนแปลเป็นภาษาอังกฤษนี้แล้ว
ยังรู้สึกกระท่อนกระแท่นในอารมณ์
ราวกับว่ายังเข้าไปไม่ถึงห้องส่วนตัวของผู้ประพันธ์
ถ้าอย่างนั้น ลองร้องตามนักร้องดีกว่า
ด้วยภาษาที่เราไม่คุ้นเคย
เผื่อว่าเสียงในอากาศจะนำพาเราให้ข้ามห้วงเวลาและความคิด
Von den elben
1
Von den elben wirt entsehen vil manic man,
sô bin ich von grôzer liebe entsên
von der besten, die ie dehein man ze vriunt gewan.
wil aber sî der umbe mich vên
Und ze unstaten stên,
mac si danne rechen sich
und tuo, des ich si bite. sô vreut si sô sêre mich,
daz mîn lîp vor wunnen muoz zergên.
2
Sî gebiutet und ist in dem herzen mîn
vrowe und hêrer, danne ich selbe sî.
hei wan muoste ich ir alsô gewaltic sîn,
daz si mir mit triuwen waere bî
Ganzer tage drî
unde eteslîche naht!
sô verlür ich niht den lîp und al die maht.
jâ ist si leider vor mir alze vrî.
3
Mich enzündet ir vil liehter ougen schîn,
same daz viur den durren zunder tuot,
und ir vremeden krenket mir daz herze mîn
same daz wazzer die vil heize gluot.
Und ir hôher muot
und ir schoene und ir werdecheit
und daz wunder, daz man von ir tugenden seit,
daz wirt mir vil übel -- oder lîhte guot?
4
Swenne ir liehten ougen sô verkêrent sich,
daz si mir aldur mîn herze sên,
swer dâ enzwischen danne gêt und irret mich,
dem muoze al sîn wunne gar zergên!
Ich muoz vor ir stên
unde warten der vröiden mîn
rehte alsô des tages diu kleinen vogellîn.
wenne sol mir iemer liep geschên?

ขอขอบคุณศิลปินและครูอาจารย์ทั้งหลาย
ผู้ซึ่งกาลเวลาไม่สามารถพรากพวกท่านไปจากความงาม

ขอคารวะด้วยลมหายใจ
ครูแม่ส้ม